Historia Working Equitation

Working Equitation jest młodą dyscypliną sportową, złożoną z kilku konkurencji – podobnie jak TREC czy WKKW. Pierwsze Mistrzostwa Europy odbyły się w 1996 roku we Włoszech i od tego czasu możemy WE określać jako sport wyczynowy. 

Choć jest to młoda dyscyplina to opiera się na tradycji pracy z końmi – i na koniach – w codzienności. Wszystkie konkurencje w ramach WE są stworzone na podstawie zadań, jakie jeźdźcy i konie mieli do wykonania np. na gospodarstwach czy farmach. Praca taka była związana nie tylko z przemieszczaniem się z punktu A do punktu B, ale wykonywaniem złożonych manewrów i czynności z końskiego grzbietu. Z pełną współpracą po stronie konia 🙂

Dodatkowo WE ma na celu promowanie rywalizacji pomiędzy różnymi tradycjami jeździeckimi – inaczej taka praca wyglada u Portugalczyków, inaczej u Anglików, a jeszcze inaczej w Polsce. Mimo wszystko dyscyplina bardzo mocno opiera się na klasycznym ujeżdżeniu oraz pracy farmerskiej przy bydle. 

WAWE i WEP

World Association for Working Equitation (WAWE) to światowa organizacja nadzorująca Working Equitation jako dyscyplinę. Jej siedziba znajduje się w Portugalii i zrzesza szereg krajowych organizacji, np. z Austrii czy Czech.

Working Equitation Polska (WEP) to krajowa organizacja zrzeszająca sympatyków, sędziów i zawodników WE w Polsce. Pierwsze kroki w kierunku oficjalnego stowarzyszenia zostały podjęte już w 2017-2018 roku. W 2019 roku spotkamy pierwsze oficjalne materiały WEP, m.in. profil na Facebooku, ale też pierwsze szkolenia.

Od 30.07.2020 roku WEP jest oficjalnym członkiem WAWE. Siedziba stowarzyszenia znajduje się we Wrocławiu.

Filozofia WE

WE łączy w sobie to co dobre w ujeżdżeniu klasycznym z tym, co większość jeźdźców lubi „na codzień” – większe tempo i nieco walki z czasem. Do tego dochodzi pokonywanie konkretnych przeszkód w określony sposób i mamy naprawdę dobrą siłownię – fizyczną, ale też mentalną. Wcale nie jest łatwo nauczyć się wszystkich wytycznych pokonywania przeszkód i pamiętać o nich w trakcie przejazdu 🙂

To co jest ważne, to tradycja. Na zawodach niższej rangi ubranie oraz sprzęt są dowolne dla danej pary, tj. można startować w typowym klasycznym czy westernowym „wydaniu”. Jednak zawody rangi międzynarodowej mają określone wymagania dla reprezentacji każdego państwa – od krajowego stowarzyszenia zależy strój reprezentacji. 

Zawody i szkolenia w Polsce

WEP prężnie działa już od 2019 roku, bo udało się zrealizować nie tylko kilka szkoleń ze świetnymi trenerami, ale również zawody.

Miałam przyjemność brać udział na szkoleniu z Claudią Elsner Matos – międzynarodowa sędzina WE. To były intensywne 2 dni pracy 🙂

Warto śledzić kalendarz WEP, a wszystkie przeszłe wydarzenia znajdziecie pod tym linkiem. 

Konkurencje

Working Equitation jest dyscypliną złożoną z kilku konkurencji. Większość zawodów odbywa się z pominięciem testu z bydłem. Jest to spowodowane nie tylko trudnością w organizacji, ale poruszane są też kwestie etyczne (choć nie jest to konkurencja zagrażająca cielakom). W kilku krajach konkurencji z bydłem nie organizuje się ze względu na przepisy. 

Zawody WE są zazwyczaj 2-3 dniowe. Każda konkurencja odbywa się innego dnia, a wszystko zaczyna się od ujeżdżenia…

Test Ujeżdżenia / Dressage Test

Pierwsza konkurencja wydaje się najprostsza, ale nie bez powodu jest rozpoczynająca. Ujeżdżenie WE odbywa się zawsze na czworoboku 40 x 20m i zawsze przy udziale muzyki (jeździec sam ją dobiera do dynamiki swojego przejazdu i programu). Wyniki tego testu decydują o kolejności startu w kolejnych konkurencjach – im słabszy wynik w ujeżdżeniu, tym wyżej na liście startowej jest para w konkurencji zręczności (więc inna presja niż startując pod koniec 😉 ).

Już od najniższych klas jeźdźcy mają w programach dużą ilość figur i chodów bocznych. W najwyższych klasach wymagane jest prowadzenie konia na jedną rękę – jest to typowe dla jazdy westernowej oraz klasycznego ujeżdżenia (i tym różni się od ujeżdżenia sportowego). Każdy element przejazdu jest oceniany w 10 punktowej skali.

Przejazdy WEP dla różnych klas znajdziecie pod tym linkiem.

Na poniższym filmie jeden z moich ulubionych przejazdów. Vasco Godinho i Trigo zaprezentowali przejazd ujeżdżeniowy na najwyższym poziomie. Pozwolę sobie pokrótce opisać najlepsze momenty tego przejazdu. Nie jest to pełen opis programu, a zwrócenie uwagi na niektóre figury czy manewry:

• w 30 sekundzie piruet w stępie (w prawo), wraz z serpentyną o pojedynczym łuku by wejść w piruet w stępie (w lewo),
• w 1 min 30 sek mamy ciągi w stępie od K do X (w prawo) i od X do H (w lewo),
• w 3 minucie mamy kłus wyciągnięty po przekątnej od H, zakończony zatrzymaniem i nieruchomością w F, a następnie cofanie i zagalopowanie (to wymaga od konia bardzo dużej siły „nośnej” zadu i grzbietu),
• 3 min 25 sek to rozpoczęcie dłuższej sekwencji 3 kół, gdzie należy przejechać: duże koło w wysokim tempie, średnie koło w średnim tempie i małe koło w galopie zebranym – każde koło powinny być o około 3m średnicy mniejsze od poprzedniego, następnie para jedzie tą sekwencję kół na drugą stronę (od 4 min 15 sek – świetnie widać zmianę tempa w galopie i wielkość kół),
• 5 minuta z ósemką w galopie na środku czworoboku (z lotną w X),
• 5 min 30 sek, wyjazd od K na przekątną i piruet w galopie przed M (a później drugi przed K),
• 6 min 10 sek, mamy bardzo ładne dodanie w galopie od H i ponowne skrócenie w K, przejście do galopu zebranego (i podobnie na kolejnej długiej ścianie na linii F-M),
• 6 min 50 sek zatrzymanie z galopu,
• 7 min 10 sek rozpoczęcie serpentyny z lotnymi zmianami nogi na linii środkowej,
• 7 min 40 sek wyjazd na środkową i zatrzymanie, ukłon 🙂

Test Zręczności / Maneability Test

Powstał na bazie zadań „praktycznych” z codziennej pracy. Celem pary jest pokazanie stopnia wyszkolenia, zręczności i wysokiej komunikacji. Pokonanie kilkunastu przeszkód w określony sposób i ustalonej przez schemat kolejności. Podobnie jak w ujeżdżeniu, tutaj każdy element jest oceniany w skali 10-punktowej, a ocenie podlega: styl, opanowanie konia, wyszkolenie. Nie liczy się czas pokonania parkuru, a dokładność i spokój pary.

Dokładne opisy przeszkód oraz sposób ich pokonywania znajdziecie pod tym linkiem. 

Na poniższym filmie ponownie Vasco i Trigo, a ja podam Wam listę przeszkód jakie pokonują. Dzięki temu łatwiej będzie odnaleźć ich opisy (z linku powyżej) jeśli jesteście ciekawi „czy to naprawdę takie trudne” 😀

• Trzy beczki [00:12]
• Chód boczny przez kłodę [00:30]
• Slalom pomiędzy tyczkami [00:50]
• Bramka [1:30]
• Wyciągnięcie tyczki z beczki [1:50]
• Zagroda [1:55]
• Mostek [2:20]
• Skok [2:30]
• Użycie tyczki do zebrania pierścienia [2:35]
• Włożenie tyczki do beczki [2:40]
• Cofanie w tyczkach z przeniesieniem pachołka [2:55]
• Gliniany dzbanek [3:25]
• Skok [3:40]
• Ósemka pomiędzy beczkami [3:55] oraz ósemka tyłem [4:10]
• Slalom pomiędzy tyczkami w lini prostej [4:40]

Test Szybkości / Speed Test

To zazwyczaj ostatnia konkurencja zawodów WE oraz najbardziej widowiskowa 🙂 Pokonuje się tutaj schemat przeszkód w jak najlepszym czasie – „kto pierwszy ten lepszy”. Punkty mogą być odejmowane za naruszenie przeszkody lub jej rozbudowanie, co się zdarza 😉

Zestaw przeszkód do wyboru organizatora jest ten sam co przy Teście Zręczności, jednak sposób ich pokonywania może nieznacznie ulec zmianie, np. mostek w zręczności należy zawsze przejechać stępem, a w tym teście można galopem 😉

Ponownie wstawię film z przejazdem znanej już Wam pary 🙂 Tym razem bez opisu – po prostu oglądnijcie!

Test z krowami / Cow Test

Konkurencja rzadko rozgrywana, a jeśli już to tylko na zawodach najwyższej rangi. Klasyfikacja jest tylko drużynowa – udział biorą 4 pary, gdzie liczy się współpraca 🙂 Zadaniem drużyny jest odłączenie wybranej krowy od stada i utrzymanie jej w „zagrodzie” (tj. zapędzenie do wydzielonej strefy), z jednoczesnym blokowaniem stada. Jest to technika wykorzystywana na farmach bydła w celu selekcji osobników przed np. wizytą weterynaryjną, znakowaniem czy rozczyszczaniem racic (tak, nie tylko końskie kopyta należy pielęgnować).

Źródła:

• World Association for Working Equitation
• Working Equitation Polska